De meeste mensen kijken even gek op – of schrikken zelfs een beetje – als ik vertel dat ik zeventien honden heb. Ik snap dat wel; het is natuurlijk best wel een behoorlijk aantal. Veelgestelde vragen zijn: “hoe doe je dat allemaal?”, “heb je een asiel ofzo?” of “woon je in een paleis?”. Op de eerste vraag antwoord ik meestal dat ik me dat zelf ook wel eens afvraag. De andere twee vragen kan ik met een ‘nee’ beantwoorden.
Nee, ik woon niet in een paleis. Wel wonen we (mijn partner en ik) in een leuk vrijstaand huisje met een flink stuk grond eromheen. Het grootste deel van de grond is echt voor de honden en daar helemaal op ingericht. Dag en nacht kunnen zij naar buiten en lekker vrij rondlopen op het gedeelte aan de zij- en achterkant van het huis en de schuur. De tuin aan de voorzijde van het huis proberen we enigszins netjes te houden en gebruik ik meestal voor de één-op-één trainingen of een rondje frisbee. Daarnaast doen wij gewoon veel met ze, zodat ze zich niet snel hoeven te vervelen.
Nee, ik heb geen asiel. Het merendeel van de roedel bestaat wel uit herplaatsers maar deze honden zijn niet beschikbaar voor adoptie. Zij zijn op verschillende manieren bij ons terecht gekomen, de ene situatie schrijnender dan de andere. Een aantal van deze honden had behoorlijke ‘issues’ en hoewel ze er inmiddels weer aardig bovenop zijn, zullen ze hun leven lang een bepaalde gebruiksaanwijzing houden. Gelukkig kan dat hier; de honden hebben veel vrijheid en er wordt weinig druk op ze gelegd. Dit betekent echter niet dat ze zich niet hoeven te gedragen. Ook ik heb regels en grenzen en ik doe mijn best ervoor te zorgen dat zij die zoveel mogelijk respecteren. Ja, dit alles kost veel tijd, geduld en vaak ook energie maar – en dit klinkt een tikkeltje cliché – je krijgt er heel veel voor terug. Wij hebben echt gekozen voor deze manier van leven en hoewel we soms wel eens verzuchten: ‘hadden we maar cavia’s genomen’, zouden we niet anders meer willen.
Het hebben van een grote roedel is nooit een doel op zich geweest en dat is het nog steeds niet. Soms komen er gewoon dingen op je pad, al komen zij tegenwoordig wel wat sneller op dat pad terecht doordat ik me al een poos bezig hou met de herplaatsing van honden, voornamelijk Border Collies. Dit zorgt ervoor dat ik een groot netwerk heb en dat mensen me snel weten te vinden als er problemen zijn. Ik zie veel menselijk en dierlijk leed voorbij komen en omdat ik natuurlijk niet iedere hond in huis kan nemen, probeer ik te helpen waar ik kan. Soms lukt dat, soms niet. Dat is helaas inherent aan het herplaatsingswereldje.
Met name de eigenaren van moeilijk herplaatsbare honden (bijvoorbeeld door gedragsproblemen) zitten dikwijls met hun handen in het haar en hebben het gevoel geen kant meer op te kunnen. Het is zeker niet ongewoon dat dit gevoel zo heftig is dat men het euthanaseren van de hond als enige uitweg ziet en hoewel euthanasie in extreme gevallen inderdaad een verstandige keuze is, is het lang niet altijd noodzakelijk. Het is bijvoorbeeld een mogelijkheid de hond naar het (erkend) asiel te brengen of naar een goede opvang die gespecialiseerd is in de begeleiding en training van de wat moeilijkere gevallen.
Ik denk dat het sowieso belangrijk is om te proberen niet teveel te oordelen als iemand dergelijke oplossingen overweegt; als je de verhalen aanhoort, de mensen in de ogen kijkt en ziet hoeveel verdriet zij vaak hebben, ga je je vanzelf inleven en ontkom je er niet aan enig begrip op te brengen voor de keuzes die zij kunnen maken in wat in hun ogen uitzichtloze situaties zijn. Zij – en laten we vooral de honden zelf niet vergeten – hebben dan niets aan (ver)oordelen maar wel iets aan een uitgestoken hand. Hierbij moet wel worden opgemerkt dat er helaas ook mensen tussen zitten die niet eerlijk zijn en proberen de boel te belazeren over de ruggen van de honden. In die gevallen is het begrip bij mij natuurlijk ook heel ver te zoeken.
Afijn, terug naar mijn eigen honden. Ik zal ze eerst eens netjes aan je voorstellen, in willekeurige volgorde: Skye (Border Collie, 3 jaar), Max (Border Collie, 2 jaar), Abby (Border Collie, 2 jaar), Athina (Oud Duitse Herder, 10 jaar), Mythos (Tibetaanse Terrier-kruising, 10 jaar), Puck (kruising Tervuerense Herder/Cane Pastore di Oropa, 8 jaar), Jessie (Border Collie, 4 jaar), Finn (kruising Jack Russel Terrier, 1 jaar), Mees (Border Collie, 3 jaar), Pippa (Tervuerense Herder, 4 jaar), Yara (kruising Dwergpinscher/Chihuahua, 3 jaar), Molly (kruising Border Collie, 2 jaar), Purdy (kruising Border Collie, 2 jaar), Connor (Border Collie, geschatte leeftijd 12 jaar), Ginger (Border Collie, 7 jaar), Lilly (kruising Friese Stabij/Duitse Staande/Mechelse Herder/Witte Herder, 5 jaar) en Bobkins (kruising uit Rusland, 1 jaar).
Als ik over mijn honden praat, heb ik het meestal over mijn ‘roedel’. Nu ben ik me ervan bewust dat het gebruik van deze term in mijn situatie misschien niet helemaal correct is – al leert een korte zoektocht op internet dat er lang niet altijd een strikte definitie gehanteerd wordt, tenzij het over wolven gaat – maar ik denk dat de meeste mensen wel begrijpen wat ik bedoel met het woord.
Ik ga het hier nu niet hebben over rangordes, hiërarchie, dominantie of alfadieren, al ligt dat vaak wel in de lijn der verwachting als het over een roedel gaat. Ik bekijk mijn honden echter liever niet op die manier. Dit wil niet zeggen dat ik niet geloof in bepaalde onderlinge relaties; die zijn er namelijk absoluut! Maar om daar iets over te kunnen zeggen, kijk ik eerst naar het individu, daarna naar de situatie en dan pas naar de groep als geheel. In dit artikel vertel ik graag iets over de verschillende persoonlijkheden en karaktertrekjes van een aantal van mijn honden. Omdat het beschrijven van alle zestien honden iets teveel ruimte in beslag zou nemen, hou ik het voor nu bij een korte uiteenzetting over de karakters van Lilly en Skye zodat je toch een beetje een beeld krijgt van de manier waarop ik naar mijn honden kijk.
Individuen
Elk van mijn honden heeft een eigen karakter, eigen emoties, een eigen willetje, maakt eigen keuzes, reageert op zijn/haar eigen manier op bepaalde prikkels, enzovoort. Met ieder van hen heb ik een andere band en bij de een gaat die band dieper dan bij de ander. Ik schaam mij er niet voor om dat te zeggen. Het is een deel van het leven dat je met de één beter ‘klikt’ dan met de ander, dat geldt voor voor onze omgang met mensen maar net zo goed voor de omgang met honden, zeker als je meerdere honden hebt. Ik hou echter zielsveel van allemaal en geen enkele hond komt iets tekort. Ze hebben allemaal liefde, aandacht, verzorging en training nodig en dat krijgen ze! Hierbij wordt er altijd rekening gehouden met de mogelijkheden en de grenzen van iedere hond; er wordt zo min mogelijk druk gelegd en alles gaat op een zo positief mogelijke manier. Het is de bedoeling dat zij gelukkig zijn, zich ontspannen voelen en plezier hebben in het leven. Dat is voor mij waar het hebben van honden om draait. Als zij gelukkig zijn, ben ik dat ook. Hierboven heb ik al aangegeven dat het aangeven van regels en grenzen hier wel onderdeel van is; sturing en structuur horen erbij anders zou het chaos worden en daar is niemand bij gebaat. Je hond zo gelukkig mogelijk willen maken is niet hetzelfde als hem de vrije hand geven.
Laat ik om te beginnen iets vertellen over Lilly, de kleine, beige, ‘van alles wat’ kruising. Mijn gouden meisje. Ongeveer vijf jaar geleden zag ik haar foto voorbij komen op de website van het plaatselijke asiel en ik viel gelijk als een blok voor haar. Hoewel er nog aardig wat gedragsprobleempjes waren waar flink aan gewerkt moest worden, waren Lilly en ik vanaf dag één onafscheidelijk. Ik kan me nog herinneren dat er in haar beschrijving iets stond over haar betoverende voorkomen en toen ik haar ging ophalen, noemde een van de medewerkers van het asiel haar een ‘betoverende bitch’. Geen woord aan gelogen; Lilly is een prachtig hondje om te zien maar kan inderdaad een krengetje zijn. In het begin gedroeg zij zich zelfs als een als een regelrechte heks naar andere honden (naar mensen toe is zij daadwerkelijk betoverend) en het heeft een poosje geduurd voor ik relaxed met haar in een losloopgebied kon wandelen. Lilly oefent graag controle uit op haar omgeving en houdt de boel altijd goed in de gaten. In bepaalde situaties wil zij nog steeds wel eens reageren met een blaf of een snauw maar ik ervaar dat niet meer als iets enorm storends, al kan een iets te schel blafje natuurlijk wel eens op de zenuwen werken. Ze is al zo’n eind gekomen en er zijn al zoveel zaken verbeterd betreffende haar gedrag…. ik denk dat ze nu op een punt is dat ze echt zichzelf is en zich daar gelukkig bij voelt. Ik ben van mening dat een hond maar tot op een bepaalde hoogte ‘maakbaar’ is door middel van training en opvoeding. We moeten ook bereid zijn de hond een beetje hond te laten zijn; het is daarom belangrijk een zorgvuldige balans te zoeken tussen de hond als ideale afspiegeling van wat wij mensen graag willen zien en de hond als afspiegeling van zichzelf, van zijn eigen wezen.
Boven alles is Lilly heel lief en aanhankelijk. Ze kan heerlijk knuffelen en tutten, ze is graag bij mij in de buurt en we slapen iedere nacht tegen elkaar aan. Ze is actief, vrolijk, aanwezig, controlerend, enthousiast, assertief, volhardend, charmant, eerlijk en leergierig. Als het een mens zou zijn, zou je haar extravert kunnen noemen. Ze is mijn bijzondere, onverschrokken meisje en ik hoop dat ik nog heel veel jaren mag genieten van haar sprankelende persoonlijkheid.
Mijn Border Collie Skye is als pup bij mij gekomen, een hele bewuste keuze. Nooit had ik gedacht dat ik voor een Border zou gaan maar door goed op een rijtje te zetten wat ik precies zocht in een hond en zoveel mogelijk informatie te verzamelen via allerlei kanalen kwam ik tot mijn eigen verbazing toch echt uit bij dit ras. Inmiddels lopen er hier zeven Borders rond en ook nog eens twee kruisingen (dochters van Skye) dus het mag wel duidelijk zijn dat mijn keuze niet bepaald op een teleurstelling is uitgelopen/dat ik bepaald geen spijt heb gekregen van mijn keuze.
Wat Skye betreft; ik heb zoveel geleerd met en van hem. Al vanaf de eerste dag keek hij vol aandacht naar me op om te zien wat er van hem verwacht werd. Dat zorgde ervoor dat het niet moeilijk was om hem te trainen; aandacht is de basis, zonder dat ben je nergens. Nog steeds maken we veel oogcontact en vaak heeft hij aan één blik voldoende om te begrijpen wat ik bedoel.
Skye is een makkelijke hond, ik kan hem in principe overal mee naar toe nemen. Wel is hij erg gesteld op zijn persoonlijke zone. Hij houdt er niet van als mensen of andere honden daar zomaar – of iets te ruw – inbreuk op maken. Dit is dan heel duidelijk te zien aan zijn lichaamstaal. Hetzelfde geldt voor mensen of honden die hij niet kent; Skye is geen allemansvriend en als hij je voor het eerst ziet, zal hij altijd de kat uit de boom kijken. Als hij je eenmaal kent en je aardig vindt, dan wordt het opeens een hele andere hond: hij springt dan vol enthousiasme tegen je op (oeps, mag eigenlijk niet) en laat duidelijk merken dat hij echt blij is om je te zien.
Andere (karakter)eigenschappen die ik aan Skye zou willen toedichten zijn: serieus, kalm, autoritair, lief, geraffineerd, bedachtzaam, trouw, prikkelbaar, werklustig, innemend, gevoelig en clownesk.
Binnen de roedel wil hij de dingen graag naar zijn hand zetten en hierin moet ik hem wel eens een beetje bijsturen. Het heeft bij hem vooral te maken met het feit dat hij niet teveel drukte om zich heen wil en hoewel ik vind dat een hond absoluut zijn eigen grenzen mag aangeven, vind ik het niet prettig als hij de boel teveel probeert te regelen. Dit kan alleen maar onrust geven binnen de roedel. Eerder in dit artikel vertelde ik al iets over de regels en grenzen waar iedere hond binnen dit huishouden rekening mee zal moeten houden en dit is hier een goed voorbeeld van.
Ik hoop dat ik zo een beetje een beeld heb kunnen schetsen van de manier waarop ik met mijn honden omga. Tevens heb ik geprobeerd een heel klein tipje van de sluier op te lichten omtrent het leven met een grote roedel. Er is echter zo ontzettend veel over te vertellen dat het onmogelijk is dit alles in één artikel samen te vatten. Wellicht dat er in de toekomst meer verhalen volgen over ons drukke maar bijzondere roedelleven.
(Artikel gepubliceerd in Hondenmanieren)