‘Waarom is uw hond aangelijnd?’, ‘Een hond hoort los te lopen’, ‘Ach wat zielig voor hem dat hij niet lekker los mag’, ‘Waarom sleept er een lijn achter uw hond aan?’. Zomaar een paar voorbeelden van opmerkingen die je te horen kan krijgen als je hond aan een lijn zit. Wat is dat toch met die aversie tegen de lijn? In dit artikel daarom maar eens aandacht voor de vele voordelen – en zelfs de noodzaak – van het aanlijnen.
Dit artikel is verschenen in Onze Hond nummer 7, september 2020
(Tekst loopt door onder de foto)
Het ideale scenario
Natuurlijk is het fijn als de hond lekker los kan lopen, rennend en dartelend door het veld of het bos, spelend met al die andere viervoeters die hij op zijn pad tegenkomt. Zodra je hem roept, vergeet hij alles waar hij mee bezig is, komt hij snel naar je toegerend en gaat hij netjes naast je zitten. Helaas komen dit soort situaties in de praktijk maar zelden voor.
Alleen al het loslopen zelfvormt dikwijls een complicerende factor binnen het hierboven geschetste ideale scenario; in veel gebieden is het eenvoudigweg niet meer toegestaan en is het verplicht te hond aan te lijnen. En ja, dit is ontzettend vervelend, want de weinige losloopgebieden die er daardoor overblijven, raken overbevolkt. Met alle gevolgen van dien.
Het is begrijpelijk dat veel hondeneigenaren hiertegen in opstand komen en boos zijn op de mensen die de maatregelen in het leven hebben geroepen maar met een negatieve benadering komen we niet veel verder. We zullen moeten roeien met de riemen die we hebben. Letterlijk, in dit geval: de hond zal in veel gevallen het met de riem moeten stellen.
Vrij en blij?
Dan het tweede gedeelte van het scenario. De hond rent en dartelt door veld of bos, spelend met alle andere hondjes. Tja, hier valt ook wel het een en ander op af te dingen. Ten eerste vindt niet elke hond het leuk om te rennen of te dartelen. Het is best mogelijk dat hij het maar spannend vindt, al die ruimte, al die geurtjes, al die geluiden. Er zijn dan ook genoeg honden die die vrijheid helemaal niet aankunnen en het zelfs hartstikke eng vinden. Wij zijn geneigd het allemaal te bezien vanuit ons menselijke perspectief; een hond hoort vrij en blij te zijn! Maar dat is gewoon niet hoe het werkt. Elke hond zit anders in elkaar en heeft eigen voorkeuren, angsten, gewoontes, noem maar op.
Hetzelfde geldt min of meer voor het spelen met andere honden. Nog steeds heerst er onder veel hondeneigenaren het idee dat honden met elkaar moeten spelen. Als een hond niet speelt, als hij het uit de weg gaat of als hij een andere hond weg snauwt, moet er haast wel iets mis zijn met hem. Het komt ook voor dat het ‘niet willen spelen’ wel geaccepteerd wordt maar dat er geen actie wordt ondernomen op de lichaamstaal die de hond hierbij laat zien. Indien hij te gespannen raakt door een bepaalde situatie, is het bijvoorbeeld beter hem uit die situatie te halen. Helaas denken veel mensen nog altijd dat je het honden ‘onderling maar moet laten uitzoeken’ want ‘dat is de natuur’.
Kort samengevat: niet elke hond wil spelen. En hem dwingen tot interactie met andere honden werkt vaak alleen maar averechts. Kijk naar je hond, kijk naar wat hij jou vertelt. Het is echt geen schande hem aan te lijnen en een andere kant op te lopen, integendeel.
(Tekst loopt door onder de foto)
Gehoorzamen
We zijn aangekomen bij het derde deel van ons ideale scenario: je roept of fluit en de hond vergeet al het andere en keert met rasse schreden bij je terug. Wat zou het mooi zijn als alle honden op deze manier reageren! Vooropgesteld: natuurlijk zijn er echt wel honden die ontzettend goed luisteren en die binnen een seconde aan je voeten zitten als ze geroepen worden. Maar laten we eerlijk zijn, bij het merendeel van de honden is dit niet het geval. Waar dit aan ligt – aan de hond, aan de baas, aan de omgeving, aan de training of aan een combinatie van factoren – laten we hier maar even buiten beschouwing.
Feit is dat de meeste honden opgaan in het moment en tijdelijk bananen in hun oren hebben, al zitten die bananen er bij de één wat steviger in dan bij de ander. Niet zo gek ook, als je je even probeert voor te stellen hoe het is om een hond te zijn. Honden die oprecht kunnen genieten van de vrijheid en geen angst ervaren, zullen het er lekker van nemen. Helemaal prima, zolang ze maar weer terugkomen als ze geroepen worden.
Maar stel nu dat er opeens een héél lekker geurtje opduikt of een héél leuk haasje dat vlak voor hun poten wegspringt. ‘Floep, weg hond’, is dan meestal een iets realistischer scenario. En wat te denken van honden die het ‘leuk’ vinden om achter hardlopers, fietsers of paarden aan te jagen? Of daarbij zelfs proberen ze in de enkels of in de billen te bijten? Dan kan je roepen of fluiten wat je wil maar het gros van de honden zal niet stoppen met deze kamikazeacties.
De oplossing
Gelukkig is er een fantastische oplossing: de lijn! Met dit hulpmiddel voorkom je een hoop problemen. Veel mensen vinden het zielig om hun hond aan te lijnen maar als je moet kiezen tussen een hond onder de wielen van een auto of een hond die gewoon naast je loopt en straks weer lekker bij je op de bank ligt, lijkt me het antwoord duidelijk. Om het aloude adagium nog maar eens te herhalen: voorkomen is beter dan genezen. De aanlijn-antipathie komt mijns inziens mede voort uit het idee dat de hond op die manier niet voldoende lichaamsbeweging krijgt. Denk dan eens aan andere opties en alternatieven, zoals: langer lopen, spelletjes en oefeningen doen tijdens het lopen, fietsen, hardlopen, etc. Dit kan allemaal terwijl de hond aan de lijn zit.
Verschillende types lijnen
Nu zijn er allerlei verschillende soorten lijnen op de markt en de keuze voor de meest geschikte lijn is daarom niet altijd even makkelijk. Voor jezelf is het belangrijk dat de lijn lekker in de hand ligt maar het is ook belangrijk dat hij stevig is en niet snel breekt. En wat te denken van de lengte?
Simpel gezegd kan je kiezen uit korte(re) en lange lijnen. Zeker bij pups is het van groot belang dat de lijn niet al te kort is omdat hij anders veel te snel strak komt te staan en dit zorgt voor weerstand bij hond en baas. De pup krijgt op deze manier niet de kans het goed te doen en leert gelijk te trekken. Kies daarom voor een lijn van minimaal twee meter, liefst drie. Zo kan je rustig gaan oefenen op het ‘hierkomen’ en het wandelen aan een slappe lijn. Een verstelbare lijn zou eventueel een optie kunnen zijn, maar liever geen rol- of flexlijn. De stopfunctie op deze apparaten zorgt meestal alleen maar voor plotselinge en onnodige correcties. Bovendien is de houder vrij zwaar en als deze onverhoopt op de grond valt, schiet hij naar de hond toe en kan de hond erg schrikken.
Overigens kan een te korte lijn ook bij volwassen honden probleemgedrag in de hand werken; veel honden vallen uit vanwege de spanning die ze hierdoor ervaren. Als ze dan ook nog eens de kans krijgen te dicht bij een andere hond in de buurt te komen, zijn de rapen gaar. Dit gedrag kan heel makkelijk van kwaad tot erger gaan.
Lange lijn
Dit houdt niet automatisch in dat een hond aan een lange(re) lijn niet zal uitvallen. Een te korte lijn zorgt echter te snel voor te veel spanning. Met een flinke lange lijn (minimaal vijf meter) kan je zelf makkelijker bijsturen en de hond de ruimte geven waar dat mogelijk of nodig is. Het vergt in het begin misschien wat oefening om de lijn met soepele bewegingen te laten vieren en weer in te nemen maar als je dit handigheidje eenmaal onder de knie hebt, zal je merken hoe fijn het is. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de lange lijn steeds populairder wordt onder hondeneigenaren. Vroeger werden er vooral leren of nylon lijnen – of zelfs gewoon touw – gebruikt maar deze materialen worden snel vies, zijn niet makkelijk schoon te maken, rafelen, breken, etc.
Een zeer goed alternatief is biothane. Dit bestaat doorgaans uit een sterke nylon of polyester band met daaromheen een beschermende laag kunststof, zoals TPU (Thermoplastisch Polyurethaan) of PVC (Polyvinylchloride). Hierdoor is biothane onder meer duurzamer, sterker en makkelijker schoon te maken. Ook raakt het door het gladde oppervlak minder snel verstrikt in bosjes of takken. Bovendien is biothane verkrijgbaar in allerlei verschillende lengtes, breedtes, diktes en kleuren.
(Tekst loopt door onder de foto’s)
Een paar voorbeelden van biothane lijnen (Cinderella’s Creations)
Slepen
Deze eigenschappen zorgen er tevens voor dat je de lijn achter je hond aan kan laten slepen. Je kan hem thuis immers weer makkelijk afspoelen en ook hoef je niet bang te zijn voor slijtage. Het klinkt misschien tegenstrijdig, maar door een lange lijn aan je hond vast te laten zitten, hou je grip op de hond terwijl hij los loopt (daar waar het kan en mag uiteraard). Je kan op deze manier bijvoorbeeld veel beter reageren en ingrijpen bij onverwachte situaties.
Zie je plotseling een fietser of een paard aankomen en heeft de hond de neiging hierop te reageren? Dan heb je de hond veel sneller weer bij je vanwege de lange lijn; je kan deze immers makkelijk vastpakken of erop gaan staan. Vervolgens kan je de hond rustig bij je roepen zonder dat je bang hoeft te zijn dat hij er alsnog vandoor gaat. Perfect trainingsmoment! Geen gebrul en gespring meer met knakworsten in je hand.
Zo zijn er nog veel meer situaties denkbaar waarbij de lange lijn uitkomst biedt. Misschien ben je niet zo goed ter been of heb je andere lichamelijke klachten; je kan de hond dan toch de vrijheid en de ruimte geven en je kan ingrijpen als het nodig is, zonder dat je opeens onhandige, snelle of pijnlijke bewegingen hoeft te maken.
De lange lijn maakt het makkelijker te anticiperen op al die situaties die er tijdens het uitlaten van de hond op je pad kunnen komen. Het enige wat je hoeft te doen als je iets niet helemaal vertrouwt of als je denkt dat er een kans is dat de hond ergens op gaat reageren, is de lijn rustig vastpakken. De hond hoeft daar geeneens iets van te merken. Maar mocht het dan alsnog mis gaan – bijvoorbeeld doordat hij ergens achteraan wil gaan – dan heb je toch maar mooi die lijn in je hand! En vergeet niet dat je op deze manier ook heel goed kan oefenen op aandacht en hierkomen. Dit alles geeft meer rust en vertrouwen en zorgt dus voor een meer ontspannen wandeling.
Ontmoetingen
Bij ontmoetingen met andere honden kan de lange lijn wel een beetje onhandig zijn, zeker als je hem in je hand hebt. Een rustige kennismaking moet kunnen (als beide honden sociaal vaardig zijn), maar zodra de honden met elkaar willen spelen, rennen of ravotten, kan je de lijn beter loslaten of afkoppelen. Gebruik hierbij vooral je gezonde verstand. Als je twijfelt over de veiligheid of als er een kans is dat het spel uit de hand loopt, laat de hond dan aangelijnd en wandel rustig de andere kant op.
De lijn in huis
Tot slot: zelfs binnenhuis kan een lange lijn behulpzaam zijn! Verschillende gedragsdeskundigen adviseren dit bij probleemgevend gedrag als bijten of claimen. Door ook in huis een lijn aan de hond vast te laten zitten, kan je makkelijker voorkomen of ingrijpen, zonder elke keer het gevecht aan te moeten gaan.
Oefening baart kunst
Niet iedereen zal in het begin even makkelijk overweg kunnen met de lange lijn. Zeker als je meerdere honden hebt, kan het nog weleens een ‘ingewikkeld’ gedoe zijn. Ik spreek uit ervaring. Maar echt, met een beetje oefening kan iedereen deze vaardigheid ontwikkelen. Het is het waard. Lang leve de lange lijn!
Met dank aan Brenda Botermans en Cinderella Siereveld voor de foto’s.