Nicole Wilde (een Amerikaans schrijfster en hondengedragsdeskundige) stelt in één van haar blogs de vraag of elke hond te rehabiliteren is. Hierin vertelt zij over een hond die nerveus gedrag vertoonde, snel gromde en een antipathie tegen kinderen had. Vanwege dit gedrag stuurde men de hond (een pitbull) naar een trainingsfaciliteit, alwaar hij de trainster flink te grazen nam. Hij viel haar tot drie keer toe aan en kreeg haar linkerarm zo goed te pakken dat ze deze op twee plaatsen brak.
Rehabilitatie
Na dit vreselijke incident werd er door een Texaanse rechter besloten dat de hond geëuthanaseerd moest worden. De eigenaar vocht de beslissing van de rechter met succes aan en uiteindelijk werd bepaald dat de hond naar het bekende Dog Psychology Center van Cesar Millan gebracht zou worden. Daar zou hij dan volledig gerehabiliteerd kunnen worden tot hij geschikt werd bevonden om weer veilig in de samenleving mee te kunnen draaien. Je voelt het misschien al aankomen; ook daar ging het gruwelijk mis. De hond werd vroegtijdig aan iemands zorg toevertrouwd en viel een persoon aan die daar op bezoek kwam. Zij raakte bij deze aanval ernstig gewond.
Volgens Wilde moeten we onszelf afvragen of een hond die ernstige agressie heeft laten zien ooit zodanig kan worden gerehabiliteerd dat hij weer veilig onder de mensen kan leven. Dit is een interessante en belangrijke vraag waar ik in dit artikel wat dieper op in zal gaan.
Deskundige begeleiding
Laat ik meteen mijn persoonlijke mening over deze kwestie geven. Nee, ik denk niet dat je elke hond met ernstige gedragsproblemen weer op het rechte pad kan krijgen. Ik vind echter wel dat iedere hond in eerste instantie een kans moet krijgen. Met een deskundige beoordeling van het probleem en uiterst zorgvuldige training en begeleiding kan je in sommige gevallen een eind in de richting komen van een oplossing.
Hier schuilt echter ook een gevaar want hoe bepaal je of iemand ‘deskundig’ is? Er zijn vele hondentrainers die zichzelf als deskundig beschouwen en dit eigenlijk helemaal niet zijn, met als gevolg dat zij het probleem niet alleen niet kunnen oplossen maar het vaak zelfs erger maken. Goed oppassen dus in wiens handen je je hond achterlaat! Vertrouw niet direct op mooie slogans, websites of beloftes.
Alarmbellen
Doe grondig onderzoek naar iemands achtergrond, opleiding, kennis en ervaring. Bij de mensen die beweren dat zij iedere hond kunnen rehabiliteren zouden sowieso de alarmbellen moeten gaan rinkelen. Dikwijls zijn het de zelfbenoemde hondenfluisteraars en roedelleiders die claimen dat zij elke hond weer sociaal vaardig kunnen maken, zelfs de meest extreme gevallen.
In mijn ogen kan dit dus niet. Nu zal je mij absoluut niet horen beweren dat elke hond die agressieve neigingen vertoont geëuthanaseerd moet worden, maar ik denk net als Nicole Wilde dat we goed moeten nadenken over hoe ver we moeten gaan in onze – goed bedoelde! – pogingen zoveel mogelijk honden te redden en dat we misschien eens moeten ophouden euthanasie altijd maar als een soort doodzonde te zien.
Sommige honden zijn met de beste wil van de wereld niet meer op het rechte pad te krijgen. Deze honden zijn zogezegd ’te ver heen’. Als het in deze maatschappij al niet lukt om bepaalde doorgewinterde, hardnekkige criminelen om te toveren in volwaardige en betrouwbare leden van de samenleving, waarom zou dat met honden dan wel lukken? Honden worden immers nog meer door hun emoties gedreven dan mensen en zijn niet in staat te reflecteren op hun gedrag en hun ‘daden’.
Verschillende oorzaken
Er kunnen vele oorzaken die aan een agressieprobleem ten grondslag kunnen liggen. Door hersenbeschadigingen of andere hersenaandoeningen kunnen zij zich bijvoorbeeld ook buitensporig agressief gedragen. Het is helaas nog niet mogelijk dit soort aandoeningen op een betrouwbare manier op te sporen. Het is echter wel iets dat we in ons achterhoofd moeten houden bij het beoordelen van ernstige agressieproblemen.
Daarnaast kunnen er andere onderliggende lichamelijke oorzaken meespelen. Daarom is het belangrijk om een agressieve hond altijd medisch te laten onderzoeken. Indien er sprake is van een medisch probleem zal men met training die uitsluitend gericht is op gedragsmodificatie en resocialisatie namelijk weinig bereiken.
Management
Soms blijft het probleem bestaan, ook na intensieve training en medisch onderzoek. Het voorbeeld bovenaan dit artikel is er wat dat betreft maar één van vele. Een hond kan in beginsel misschien ‘genezen’ lijken maar valt dan later alsnog weer terug in zijn oude gedrag. Natuurlijk spelen ook hierbij weer allerlei verschillende factoren een rol (omgeving, stress, invloed van andere honden/mensen etc.) maar dit betekent niet dat we het goed kunnen praten. Ernstige, aanhoudende en/of terugkerende agressie is een potentieel levensbedreigend probleem en we moeten de veiligheid van andere mensen (en dieren) altijd bovenaan laten staan.
Natuurlijk is er ook nog zoiets als het ‘managen’ van de problemen; zorgen dat de hond geen leed kan berokkenen door hem of haar ver uit de buurt te houden van andere mensen of dieren. In haar blog ziet Wilde dit niet als een oplossing omdat managen nooit 100% veilig is; er kan altijd iets gebeuren.
Hondwaardig
Toch kiezen veel mensen hiervoor, als een soort laatste redmiddel. Dit soort honden zijn doorgaans namelijk wel vriendelijk naar hun eigenaren en hun gezin. Wat moet je dan, als je helemaal gek bent op je hond maar hem niet kan vertrouwen in de maatschappij? Dan doe je er alles aan om te voorkomen dat de hond iemand kan aanvallen en maak je er maar het beste van in je eigen, redelijk veilige thuisomgeving.
Hoewel dit natuurlijk bewonderenswaardig is en getuigt van grote liefde voor de hond moet je je ook afvragen of het wel helemaal eerlijk is. Alleen als je hem een echt hondwaardig bestaan kan bieden, is het misschien een optie om het zo te doen. Als je echter voortdurend op je tenen moet lopen om hem maar weg te houden bij alles en iedereen is het ook geen leven. Niet voor de hond en niet voor jezelf.
Als je onder constante spanning moet leven en de hond daardoor niet kan geven wat hij nodig heeft; is het dan niet beter om te kiezen voor rust? Rust voor jou, maar ook zeker rust voor de hond. Een hond die elk moment gigantisch uit zijn slof kan schieten, zal immer niet lekker in zijn velletje zitten.
Waar ligt de grens?
Ik ben een groot voorstander van het rehabiliteren van honden met problematisch gedrag. In heb zelf meerdere honden gehad die er weer bovenop gekomen zijn met heel veel training en geduld. Door de verschillende problemen waarmee de honden binnenkwamen, besef ik me echter ook dat rehabilitatie een grens heeft.
De honden die agressief gedrag vertoonden, heb ik met veel bloed, zweet en tranen (letterlijk) weer enigszins op het rechte pad gekregen. Zij zullen echter altijd een ‘gebruiksaanwijzing’ behouden. Ik moet er niet aan denken wat er zou kunnen gebeuren als zo’n hond in ondeskundige handen terecht zou komen. Dus ja, tot op zekere hoogte koos ik voor management. Ook omdat ik in de gelegenheid was de honden een meer dan hondwaardig bestaan te geven.
Moedig
Hoewel ik al het harde werk van veel mensen enorm bewonder, moeten we ervoor waken dat het rehabiliteren van de zeer zware gevallen geen doel op zich wordt. Het is belangrijk goed te blijven kijken naar de individuele hond, de specifieke vorm van agressie en hoe vaak en in welke gevallen deze optreedt. Het is natuurlijk verschrikkelijk moeilijk objectief te blijven omdat de meeste honden ook een lieve kant hebben. Voor die kant zijn zoveel mensen bereid te blijven knokken. En met knokken voor een levend wezen is in principe niets mis, tenzij het uiteindelijk verzandt in een hopeloze strijd. We kunnen niet elk gevecht winnen, hoe graag we dat ook zouden willen.
Ter afsluiting, in de woorden van Nicole Wilde: “Laten we honden het voordeel van de twijfel geven waar dat mogelijk is en alles doen om hen te helpen zich beter te gedragen en hun kansen op een lang, liefdevol leven te vergroten. Maar laten we ook realistisch zijn, in het belang van alle betrokkenen.”
*https://wildewmn.wordpress.com/2016/05/19/can-every-dog-be-rehabilitated/
Heel goed artikel! Ik heb zelf een Border Collie van inmiddels 7,5 jaar die uitvalt naar andere honden (zowel los als aan de lijn) en ben al enkele duizenden euro’s armer door verschillende gedragstherapeuten. Het uitvallen is echter nog steeds niet gestopt en ik heb het idee dat wandelen haar alleen maar stress geeft ipv ontspanning. Het stukje managen spreekt me vooral heel erg aan, omdat ik dat continu doe om het zowel voor mijn meisje als voor andere honden zo ontspannen mogelijk te laten verlopen. Maar het is inderdaad zwaar. Je hond in de tuin al gestresst zien als de buurhond begint te blaffen, je hond bij iedere schutting gestresst zien, omdat ze bang is dat er een andere hond achter zit. Het blijft moeilijk!
Dank je wel voor je comment Annika! Heel veel sterkte met het managen van dit gedrag. Jammer dat de gedragstherapeuten je niet hebben kunnen helpen om het toch voor een deel op te lossen. Hopelijk vindt je toch nog een keer een manier waardoor ze iets minder stress ervaart. Ik vind het in ieder geval super dat je zoveel moeite voor haar doet!