Dit keer eens een boek dat niet uitsluitend over honden gaat, maar desondanks zeer de moeite waard. Hoe dieren denken is geschreven door Virginia Morell, een Amerikaanse auteur en wetenschapsjournaliste die al vele publicaties over dierlijke cognitie en emoties op haar naam heeft staan, waaronder de boeken Ancestral Passions en Wildlife Wars. Tevens schrijft zij regelmatig voor bekende tijdschriften als National Geographic, Science en Discover. Hoewel dit artikelen zijn met een wetenschappelijke insteek, is zij zelf geen wetenschapper; dit zorgt er waarschijnlijk voor dat haar schrijfstijl op een prettige manier zeer toegankelijk is voor iedereen. Ze weet wetenschappelijke taal zo te verwoorden dat het net wat fijner en makkelijker leest, zonder dingen te versimpelen of afbreuk te doen aan de inhoud.
Hoe dieren denken (oorspronkelijke titel: Animal Wise) is haar meest recente boek. Hierin beschrijft zij de emotionele en geestelijke wereld van verschillende diersoorten. Een artikel uit de National Geographic van maart 2008 – getiteld ‘Minds of Their Own’ – vormde het beginpunt van het boek. Voor dit artikel reisde Morell de hele wereld over om onderzoekers en hun dieren te ontmoeten. Zo kwam zij terecht in Japan, Venezuela, Costa Rica, Australië en nog vele andere landen.
Het is goed te merken dat zij erg begaan is met haar onderwerp; de verhalen die zij vertelt, spreken allemaal zeer tot de verbeelding. Misschien ook dankzij het feit dat zij bijna elke wetenschapper (en de dieren) persoonlijk heeft ontmoet. Het boek is verdeeld in tien afzonderlijke hoofdstukken, waarin zij telkens één bepaalde diersoort bespreekt. Enkele van deze diersoorten zijn: mieren, papegaaien, ratten, dolfijnen, chimpansees en natuurlijk honden. Elke bespreking begint met een beschrijving van de ontmoeting met de betreffende wetenschapper. Ze vertelt daarbij niet alleen hoe de onderzoeksruimtes eruitzien en hoe de dieren erbij zitten maar ook iets over het voorkomen van de wetenschappers zelf. Hiermee bereikt zij dat de lezer zich een beter beeld kan vormen bij het verhaal en zich sneller betrokken voelt.
In het hoofdstuk over honden en wolven doet zij verslag van haar ontmoeting met Ádám Miklósi*, een bekende Hongaarse hondengedragswetenschapper. Hier blijkt maar weer hoe interessant het kan zijn om wat meer achtergrondinformatie te krijgen; Miklósi is volgens eigen zeggen namelijk helemaal niet zo’n hondenliefhebber. Deze informatie ben ik tot nu toe nog nergens anders tegengekomen en hoewel je je kan afvragen of het echt zo belangrijk is, voegt het wel wat extra’s toe aan het verhaal. Tevens ontmoet zij mensen als Juliane Kaminsky (bekend van het taalonderzoek met de Border Collie Rico) en de wolvenonderzoekers Zsófia Virányi en Friederike Range.
Morell geeft blijk van een grote interesse in alle verschillende diersoorten, de emotionele en cognitieve vaardigheden waartoe zij in staat zijn en de morele dilemma’s die dit oplevert. Het is bewonderenswaardig hoezeer zij op de hoogte is van al het onderzoek dat er op dit gebied gaande is. Deze toewijding, tezamen met haar prettige, persoonlijke schrijfstijl en de uitgebreide achtergrondinformatie, maakt dit boek anders dan andere boeken die over hetzelfde onderwerp gaan.
Virginia Morell
“Hoe Dieren Denken”
Uitgeverij Balans, Amsterdam
€ 19,95
ISBN 978 94 600 3349 0
328 blz.
Heb dit boek nog niet gelezen, ben wel erg geïnteresseerd.
Lourens Das