“En toch is het een lieve hond” is opgesplitst in drie delen. In deel één komen er vier mensen aan het woord die zelf hebben samengeleefd met een ‘mentaal zieke hond’ of dat nog steeds doen. In deel twee vindt men het verslag van een gesprek dat Rudy de Meester had met de Braziliaanse psychologe en gedragsdierenarts Prof. Ceres Berger Faraco en in deel drie volgt een uitgebreid interview met Rudy de Meester zelf. De interviews in deel één en deel drie zijn afgenomen en opgetekend door de Nederlandse historicus en diergedragsdeskundige Elian Hattinga van ’t Sant.
Voorafgaand aan het lezen van dit boek was ik erg benieuwd naar de manier waarop de schrijvers een psychiatrische stoornis bij honden zouden definiëren. Een paar andere vragen die bij me opkwamen waren: hoe herken je nu een dergelijke stoornis bij een hond en hoe voorkom je dat je dit verwart met ‘gewone’ gedragsproblematiek? Uit het voorwoord wordt al direct duidelijk dat er op sommige vragen waarschijnlijk geen eenduidig antwoord gegeven zal worden. Het was immers niet de bedoeling van de schrijvers om er een soort psychiatrisch handboek van te maken, maar eerder om ook eens aandacht te besteden aan het stille leed dat zoveel mensen ervaren wanneer zij samenleven met een mentaal zieke hond. Achter gesloten deuren is vaak veel meer aan de hand dan de buitenwereld vermoedt. Daarnaast kan diezelfde buitenwereld nog wel eens dusdanig hard zijn in haar (voor)oordelen over de manier waarop men de situatie met de hond aanpakt, dat mensen uiteindelijk zelfs in een sociaal isolement kunnen belanden. Het was een grote wens van de in 2012 overleden Vlaamse gedragsdierenarts Rudy de Meester om deze mensen een stem te geven en de intense en soms verwarrende emoties die zij doormaakten, zichtbaar te maken.
Hier is hij in geslaagd, zij het helaas postuum. Hattinga van ’t Sant verdient hierbij alle eer, omdat zij de juiste vragen, op de juiste toon weet te stellen en de antwoorden op een heldere wijze weet te verwoorden. Het is moeilijk om bepaalde emoties te vangen in geschreven tekst, maar iedere hondeneigenaar zal zich een voorstelling kunnen maken van de emotie-achtbaan waarin de geïnterviewden terecht zijn gekomen. Allemaal uit liefde voor hun hond. Niet alle honden leven nog; enkele van hen waren niet meer te redden en zijn uiteindelijk geëuthanaseerd. De weg daarnaartoe was echter vaak lang en moeilijk; de eigenaren hebben er werkelijk alles aan gedaan om de problemen het hoofd te bieden en de honden in leven te houden, in bijna alle gevallen met behulp van psychofarmaca.
Als lezer ontkom je er bijna niet aan bij sommige verhalen toch wat vraagtekens te plaatsen. Was deze hond nu echt wel ‘mentaal ziek’? Lag het misschien toch niet aan de eigenaren? In het derde gedeelte van het boek komen dit soort vragen, als ook de vragen die ik mij vooraf had gesteld, gelukkig uitgebreid aan de orde en De Meester probeert ze – geleid door de uitstekende, licht kritische vraagstelling van Hattinga ’t Sant – zo goed mogelijk te beantwoorden. Hieruit blijkt vooral hoe complex sommige situaties in elkaar zitten; je hebt bijvoorbeeld niet alleen te maken met de problemen van de hond zelf, maar ook met de emoties van de eigenaren én met de reacties van hun omgeving.
De Meester roept op om vooral te kijken naar het grotere geheel, naar de algehele problematiek. Een bepaald (gedrags)probleem kan lang niet altijd als een op zichzelf staand gegeven worden gezien. Soms ligt er veel meer aan ten grondslag, zoals een permanente angsttoestand. Bij het bespreken van alle dilemma’s is De Meester niet bang om de hand in eigen boezem te steken, iets dat alleen maar bijdraagt aan het begrip voor de moeilijke vraagstukken waar ook de therapeut zelf voor komt te staan. Het welzijn van de hond staat voor hem echter altijd centraal.
“En toch is het een lieve hond!” biedt veel stof ter overdenking en doet je maar weer eens beseffen hoe belangrijk het is eens wat langer stil te staan bij het vaak complexe leven en het stille leed van mensen met een ‘probleemhond’. Een gedegen wetenschappelijke onderbouwing zal men in dit boek niet vinden, maar De Meester bespreekt alles zo zorgvuldig en deskundig dat je deze na afloop eigenlijk niet meer mist. In dit boek draait het om de emoties van mens en dier, niet om de wetenschap erachter.
Rudy de Meester & Elian Hattinga van ’t Sant
“En toch is het een lieve hond!” – Gesprekken over het samenleven met een mentaal zieke hond
ISBN 978-9075809008
Uitgeverij Kynotrain
€ 12,95
127 pagina’s